به دست گرفتن گواهینامه لیسانس آرزویی است که برای رسیدن به آن، دختران بسیاری از مناطق روستائی افغانستان از جمله ولایت غزنی باید از هفت‌خوان، نا امنی، طعنه و آزار خیابانی، مخالفت خانوادگی، تعیض جنسیتی و بسیاری مشکلات دیگر، بگذرند.
دانشگاه غزنی در سال ۱۳۸۷تاسیس شد و در حال حاضر دو دانشکده زراعت و علوم تربیتی دارد. حدود یک هزار دانشجو در آن درس می‌خوانند که سی درصد از آنها دختر هستند. نخستین دانشجویان این دانشگاه اخیرا تحصیلات خود در این دانشگاه را به پایان رساندند. شمار آنها به حدود صد تن می رسد که تنها ۱۴ نفر آنها دختر هستند.
در برخی مناطق افغانستان و به ویژه مناطق ناآرام، آموزش دختران همواره جنجال برانگیز و پرچالش است
دانشجویان پسر در چهار سال دوره دانشجویی خود تنها ناامنی را احساس کرده‌اند، اما دانشجویان دختر با انواع خطرها، تهدیدها و مخالفت‌ها، از محیط خانه تا هنگام عبور از خیابانها و نشستن در کلاس درس، مواجه بوده‌اند.
حمیرا یکی از این دانشجویان می‌گوید که نمی‌تواند درس خواندن در سایه ترس از ناامنی را از یاد ببرد. او می‌گوید همواره به این فکر می کرد که این چهار سال چگونه به پایان می رسد: “از خود می‌پرسیدم که آیا می‌توانم در شرایط ناامن غزنی گواهینامه لیسان بگیرم؟ اما خوشبختانه این چهار سال پایان یافت و من هنوز زنده‌ام.”
او افزود:”گاهی برای چند هفته نمی‌توانستم به دانشگاه بروم. وقتی وضعیت امنیتی بد می‌شد، خانواده به من اجازه رفتن به دانشگاه را نمی‌داد. درس خواندن در سایه ناامنی لذتهای دوران تحصیل در دانشگاه را از یاد می‌برد.”
“دختران دشمنان بیشتر دارند”
حمیرا، دانشجوی دانشگاه غزنی”از خود می‌پرسیدم که آیا می‌توانم در شرایط ناامن غزنی گواهینامه لیسان بگیرم؟ اما خوشبختانه این چهار سال پایان یافت و من هنوز زنده‌ام”
در مناطقی مانند غزنی برای دختران آموزش در دانشگاه بدون برقع مشکل و گاهی حتی خطرناک است.
احمد شاه رفیقی، رئیس دانشگاه غزنی گفت که از زمان تشکیل این دانشگاه در چهار سال پیش، افراد زیادی با او تلفنی تماس گرفته و گفته‌اند که دختران باید با برقع و”حجاب اسلامی” به دانشگاه بروند. وی افزود: “این افراد می‌گفتند که آنها مخالفان دولت هستند و می‌خواهند که دختران بدون حجاب به دانشگاه نروند”.
طالبان در زمان حاکمیت خود آموزش دختران را نه تنها در دانشگاه بلکه حتی در مکتب‌ها (مدارس) ممنوع اعلام کرده بودند. این گروه در ده سال گذشته هم در مناطق تحت کنترل خود مانع تحصیل دختران شده و افراد وابسته به آن شماری از مدارس را به آتش کشیده‌اند.
مساله فقط پوشش و “حجاب” نیست. شورشیان و خیلی از افراد دیگر، آموزش و رفتن به دانشگاه را کار “مردانه” می‌دانند. مخالفان آموزش دختران بارها دانش‌آموزان و دانشجویان دختر را هدف قرار داده و در مواردی به صورت آنها تیزاب پاشیده‌اند.
حضور “نمایشی”
وضعیت بد امنیتی، چالشهای سنتی و نگرانی‌ها باعث شده که حضور دختران در دانشگاه در حد “نمادین و نمایشی” تنزل یابد
شماری از استادان دانشگاه غزنی به این باورند که این وضعیت بر کیفیت آموزشی در دانشگاه و به ویژه آموزش دختران سایه افگنده است. به گفته آنها، وضعیت بد امنیتی، معیارها و تابوهای فراوان جامعه سنتی سبب شده است که حضور دختران در دانشگاه، در حد ” حضور نمادین و نمایشی” تنزل یابد.
این وضعیت سبب شده که مسئولان دانشگاه، از کیفیت آموزش دختران چشم‌پوشی کنند و به نفس حضور آنها در کلاسها، قانع شوند. نعمت‌الله پریسا، استاد دانشگاه غزنی گفت به معنی واقعی کلمه “هنوز نمی‌توانیم بگوئیم که ما دانشجویان دختر داریم، شاید حضور نمایشی این دختران در آینده راه را برای ورود دخترانی که واقعا دانشجو هستند، به دانشگاهها باز کند”.
سنت‌شکنی
محیط دانشگاه غزنی عمدتا مردانه است
مشکلات دختران علاقمند تحصیل تنها در محیط دانشگاه و خیابانها نیست، آنها در خانه هم با چالشهای زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند. هنوز هم آموزش دختران در دانشگاه نوعی “تابو” شمرده می‌شود. در غزنی خیلی از خانواده‌ها بر اساس باورهای سنتی خود به دختران اجازه آموزش در دانشگاه نمی‌دهند.
بسیاری از خانواده‌ها نمی‌پذیرند که دختران آنها در خارج از ولایت‌شان تحصیل کنند. در سالهای اخیر صدها دختری که در دانشگاههای مختلف افغانستان پذیرفته شده بودند، نتوانستند تحصیل کنند، چون یا اصلاً از طرف خانواده‌های خود اجازه تحصیل در دانشگاه نداشته یا تنها می‌توانسته‌اند که در همین ولایت خود درس بخوانند.
چهار سال پیش که دانشگاه غزنی تاسیس شد، دختران به ادامه تحصیل امیدوار شدند. اما به زودی کلاسهای این دانشگاه “پسرانه” و تشکیلات اداری آن هم “مردانه” شد. دانشگاه غزنی تنها یک استاد زن دارد.
م
قام های مح
لی در غزنی به این باورند که وضعیت امنیتی در این ولایت رو به بهبود است و تعداد دانشجویان دانشگاه غزنی و از جمله دختران در سالهای آینده افزایش خواهد یافت. غزنی امسال نزدیک به هفت هزار داوطلب کنکور داشت که حدود چهل درصد آن دختر بودند.
عارف یعقوبی – بی‌بی‌سی
+;نوشته شده در ;دوشنبه دهم بهمن 1390ساعت;11:56 توسط;مدیریت وب سایت ; |;
