زلال احکام (2)

(ویژنامه، ماه مبارک رمضان)

احکام روزه
هشت چیز روزه را باطل میکند.
یکم: خوردن و آشامیدن
1) هرگاه روزه دار عمداً چیزی بخورد یا بیاشامد، چه آن خوارک معمولی باشد، مثل: آب و نان و چه غیر معمول باشد، مثل: خوردن خاک یا شیره درخت، چه کم و یا زیاد، روزه اش باطل خواهد شد.
2) اگر هنگام خوردن متوجه شود که صبح شده، باید فوراً لقمه را از دهان بیرون آورد و چنانچه عمداً قورت دهد، روزه اش باطل خواهد شد.
3) اگر سهواً چیزی بخورد یا بیاشامد، روزه اش باطل نخواهد شد.
4) زدن آمپول یا وصل سیرم روزه را باطل نمی کند، هرچند آمپول تقویتی یا سیرم قندی و نمکی باشد. اسپری که برای تنگی نفس استفاده می شود، اگر دارو را فقط وارد ریه کند نیز باطل کننده نیست. و نیز داروهای ریختنی به چشم و گوش، اگرچه مزه اش به گلو برسد، باز باطل کننده روزه نیست. اما، دارویی ریختنی به داخل بینی اگر به حلق نرسد، روزه را باطل نمی کند.
5) اگر روزه دار، غذای لای دندان را عمداً قورت دهد، روزه اش باطل خواهد شد.
6) فرو بردن آب دهان، گرچه به خیال ترشی در دهان جمع شده باشد، باطل کننده نیست.
7) فرو بردن بلغم و خلط گلو و سینه تا به فضای دهان نرسیده اشکال ندارد.
8)  اگر روزه دار به قدری تشنه شود که بترسد بمیرد و یا ضرری بر او برسد و یا اینکه به چنان سختی دچار شود که تحمل ناپذیر باشد، میتواند به اندازه برطرف شدن ترس و ضرر آب بیاشامد. بلکه، در فرض ترس از مرگ، واجب است که حتماً آب بیاشامد؛ اما، روزه او باطل میشود. اگر ماه رمضان باشد، باید بقیه روز را از کار های باطل کننده روزه خودداری کند.
9) جویدن غذا برای بچه یا پرنده و یا چشیدن غذا که معمولاً به حلق نمی رسد، اگر اتفاقاً به حلق برسد، روزه را باطل نمی کند. اما، اگر از همان اول بداند که غذا وارد حلق اش خواهد شد، در این صورت روزه اش باطل و قضا و کفاره نیز بر وی واجب است.
10)  انسان نمی تواند به خاطر ضعف روزه اش را بخورد. اما، اگر ضعف وی غیر قابل تحمل باشد، خوردن روزه اشکال ندارد.
دوم: جماع
به مطلق نزدیکی کردن «جماع» گویند. چه از راه حلال باشد، مثل: نزدیکی با زن خود اش، یا حرام باشد مثل: زنا، همجنس بازی! و یا نزدیکی با حیوانات و… از پیش روی نزدیکی کند یا در پس پشت، به همه ای این موارد «جماع» گویند .
1)     جماع روزه را باطل میکند، اگرچه به مقدار «ختنه گاه» داخل شده و منی نیز بیرون نیاید.
2)     اگر کمتر از مقدار «ختنه گاه» داخل شود و منی بیرون نیاید، روزه باطل نمی شود.
3)     اگر فراموش کند که روزه است و نزدیکی کند و یا او را به جماع مجبور کنند، به طوری که از اختیار وی خارج باشد، روزه اش باطل نمی شود. اما، اگر در هنگام جماع، روزه به یادش آید یا حالت اجبار برطرف گردد؛ باید فوراً از حالت جماع بیرون آید وگرنه روزه اش باطل خواهد شد.

سوم : استمنأ
«استمنأ» به معنای «طلب منی کردن» است. یعنی مردی بدون جماع و نزدیکی با دست خود یا با وسیله دیگر آلت تناسلی اش را چنان تحریک کند، که از وی منی بیرون آید، به این عمل«استمنأ» گویند. اما، رطوبتی که در آلت تناسلی زنان هنگام ملاعبه و بازی با آلت تناسلی یا با تصور مناظر شهوت انگیز، پدید می آید، پاک است و وضو را نیز باطل نمی کند. اما، اگر این رطوبت از زنها که در اوج لذت جنسی با شهوت خارج میشود، به حدی باشد، که بر آن «انزال» صدق کند و چه بسا لباس هایش را نیز آلوده کند، چنین رطوبتی موجب جنابت گردیده و نجس است. حتی اگر به اوج لذت نرسد؛ ولی، آبی بیرون آمده از فرج زیاد باشد. بازهم نجس بوده و جنب حساب میشود.
1)     هرگاه روزه دار «استمنأ» کند، روزه اش باطل میشود.
2)     اگر بی اختیار منی از انسان بیرون آید، روزه اش باطل نیست.
3)     اگر روزه دار بداند که هرگاه  در روز بخوابد محتلم خواهد شد. میتواند بخوابد و اگر محتلم شد روزه اش باطل نمی شود.
4)     اگر روزه دار در حالت بیرون آمدن منی(انزال) از خواب بیدار شود، واجب نیست، که از بیرون آمدن منی جلوگیری کند. روزه داری که محتلم شده میتواند بشاشد. اگر بداند که همراه با (ادرار) شاش، ممکن است باقیمانده منی از وی خارج خواهد شد. همچنین روزه داری که محتلم شده لازم است که پیش از غسل بول(ادرار) کند.
5)     کسی که عمداً به قصد بیرون آمدن منی(انزال) بازی کند. ولی، منی از وی بیرون نیاید، اگر دو مرتبه نیت روزه نکند، روزه او باطل است. اگر نیت کند باید روزه آن روز را تمام نموده قضای هم بگیرد.
6)     اگر روزه دار بدون قصد منی، با زن خود بازی و شوخی کند و اطمینان دارد که منی از وی بیرون نمی آید، چنانچه بطور اتفاقی منی از وی بیرون آید، روزه اش صحیح است. ولی، اگر اطمینان ندارد، اگر منی از وی بیرون آید، روزه اش باطل خواهد بود.

چهارم : دروغ بستن به خدا و پیغمبر
1) اگر روزه داری به گفتار یا نوشتار و یا حتی اشاره به خدا، پیغمبر و امامان عمداً نسبت دروغ دهد، گرچه فوراً از این عمل پشیمان شود و توبه کند، بازهم روزه اش باطل میگردد. و نیز دروغ بستن به حضرت زهرا و پیامبران الهی و جانشینان آنها نیز روزه را باطل میکند. 2) اگر چیزی به خیال اینکه راست و درست است، از قول خدا و پیغمبر نقل کند و بعد معلوم شود که دروغ بوده، روزه اش باطل نمی شود. 3) اگر به دروغ بودن چیزی یقین دارد و عمداً آنرا به خدا و پیامبر نسبت میدهد و بداند که چنین نسبتی روزه را باطل میکند. اما، بعد معلوم شود که آن کلام راست بوده، باید روزه را تمام و قضای آنرا نیز به جا آورد. 4) هرگاه دروغی را که دیگری ساخته به خدا و پیامبر نسبت دهد، روزه اش باطل؛ ولی، اگر از قول کسی که ساخته، نقل کند روزه اش باطل نمی شود. اگر از روزه دار بپرسند که آیا پیامبر چنین فرموده؟ وی در جای که باید بگوید «نه» عمداً بگوید «بلی» و در جای که باید بگوید «بلی» عمداً بگوید «نه» روزه اش باطل می شود. 5) اگر از قول خدا و پیامبر حرف راستی را نقل کند و بعد بگوید دروغ گفتم و یا در شب دروغی را به خدا و پیامبر نسبت دهد و فردای آن روز در حالت روزه بگوید: آنچه را دیشب گفتم راست است، روزه اش باطل میگردد.

پنجم : رساندن غبار غلیظ به حلق
1)رساندن غبار غلیظ به حلق روزه را باطل میکند. چه غبار از چیزی مثل آرد باشد که خوردن آن حلال است. یا  غبار از چیزی مثل خاک باشد که خوردن آن حرام است. مسلماً اگر غبار غیر غلیظ باشد روزه را باطل نمی کند. 2) اگر توسط باد غباری غلیظ پدید آید و انسان با اینکه میتواند از رسیدن آن به حلق اش جلوگیری کند. اما، جلوگیری نمی کند، بنا براحتیاط روزه اش باطل میشود. احتیاط واجب آن است که روزه دار از رسیدن دود تمباکو و سیگار و مانند آنها به حلق اش جلوگیری کند. اگر مواظبت نکرد و اطمینان داشت که به حلق نمی رسد روزه اش صحیح و اگر گمان کرد که به حلق رسیده، بهتر است روزه اش را قضا کند. 3) اگر در حالت فراموشی یا بصورت ناگهانی و غیر ارادی غبار وارد حلق شود، روزه باطل نمی شود. ادامه دارد… .

با آروزی قبولی طاعات و عبادات شما.
مصطفی خرّمی
12 / 3 / 1396
هفتم رمضان المبارک 1438
کویته- پاکستان