اَرغَنداب جنوبی
بخش ششم
باغتو، سرزمین شیرداغ
باغتو، در شمال رودخانۀ ارغنداب، در پشتۀ قندهار قرار دارد. جزئیات دقیقی از این منطقه در دست نیست. این قدر مشخص است که باتوجه به تعدّد قریه‌های زیر مجموعۀ آن، یک حوزۀ رأی‌دهی از سوی کمیسیون مستقل انتخابات به باغتو اختصاص یافته است (کمسیون مستقل انتخابات، 1397).
باغتو، سرزمین مردم شیرداغ بوده است که پس از تسلط نادرشاه افشار و آغاز پادشاهی احمد خان ابدالی از این مردم به جبر گرفته شده است و به پشتون‌های سدوزایی داده شده است. محمدحسین فیاض باتوجه به یادداشت‌ها، نوشته‌ها و گفت‌وگوهایی با استاد عوض‌علی اعتمادی جریان تصرف این زمین‌ها را در سه مرحله آورده است:
مرحلة اول: زمان حملة نادر شاه افشار به افغانستان است. ایشان پس از شکست دادن هوتکیان در اصفهان و کنار آمدن با ابدالیان، تصفیه هزاره‌ها را از پشتة قندهار و زمین‌داور شروع می‌کند که زمین‌داور پس از نه ماه محاصره در دهم شوال 1151هجری به تصرف نادر شاه و احمد خان ابدالی درمی‌آید که در پی آن سرزمین‌های مهم و حاصل‌خیز هزاره به پشتون‌ها داده می‌شوند و هزاره‌ها وادار به کوچ و تخلیة اجباری می‌شوند. در نتیجة این کوچ‌دهی اجباری، باغتو در پشتة قندهار از مردم شیرداغ همراه با سایر مناطق همجوار، گرفته می‌شوند و به پشتون‌ها واگذار می‌شوند. به روایت موسفیدان، قبر «شیرداغ» (پدر مردم شیرداغ از توابع اُلسوالی مالستان) در باغتو است (اعتمادی 1374 شیرداغ قطعه‌ای از هزاره‌جات).
مرحله دوم توسط امیر دوست محمدخان محمد زایی مصادف با سال‌های سی قرن نوزده است که قسمتی از سرزمین گرمسیر هزاره‌ها اشغال می‌شود.
مرحله سوم دوران امیر عبدالرحمان خان است که سرزمین مردم هزاره در سال‌ 1309ق/ 1892م، در جریان تصرف ارزگان، دای‌چوپان، هجیرستان و مناطق اطراف به دست سپاه امیر، به دست پشتون‌ها می‌افتند و صاحبان اصلی منطقه پس از کشتار و قتل‌عام، باقی مانده‌ها از آن‌جا کوچ داده می‌شوند.
حاجی کاظم یزدانی، مورخ و پژوهشگر هزاره، شیرداغ را زیرمجموعه طوایف جاغوری به نام شیرداغ پشته قندهار آورده است که دارای هفت اولاد به نام‌های گلو، غلامجی، چکتمور، اوقی، غلام، جعفرعلی و جانه است (یزدانی، 1390: 1397).
باغتو و دیگر قریه‌های اُلسوالی شاه‌ولی‌کوت، سرزمین حاصل‌خیز است و محصولات زراعتی آن، انار و بادام است که در خارج از کشور صادر می‌شوند (پژواک، 1397).
گردآورنده: محمدحسین فیاض
منابع
اعتمادی، عوض‌علی. (1374). شیرداغ قطعه‌ای از هزاره‌جات. اول. مشهد: بی‌نا.
پژواک، خبرگزاری. (1397). واحدهای اداری قندهار. تاریخ مراجعه 4 ثور 1397؛
http://elections.pajhwok.com/dr/content
کمیسیون مستقل‌ انتخابات. (1397). لیست ارزیابی‌های رسمی مراکز رأی‌دهی. تاریخ مراجعه 4 ثور 1397؛
http://www.iec.org.af/fa/pc-assessments-list-fa
یزدانی، حسین‌علی (حاجی کاظم). (1390). پژوهشی در تاریخ هزاره‌ها. چهارم. تهران: عرفان.