بنام خداوند جان و خرد

زادگاهم مهد و عشقم ریشه ام **** تا ابد باقیست در اندیشه ام

تاریخچه تعلیم و تربیه – عصر بازسازی ! ((بخش پنجم ))

گپ نخست :

دوستان خوب جهان مجازی سلام و درود نثار تان باد ! خوشحالم که بار دیگر توفیق ادامه ای حضور در جمع گرم و صمیمی تان را بدست آوردم . نگارش و نشر بخش های گذشته پیرامون بررسی تاریخچه تعلیم و تربیه در جاغوری و بخصوص منطقه داوود ؛ خوشبختانه ، نقد های سازنده ، انتقادات جالب ، پیشنهادات جذاب و نیز ارسال مطالب تکمیلی دوستان و قومای گرامی را بدنبال داشت ! ضمن تشکر فراوان از بذل توجه دوستان ، ضرورت دارد که پیش از پی گیری ادامه بررسی تاریخچه تعلیم و تربیه جاغوری و منطقه داوود ، نکاتی به عنوان پیش آغاز به عرض رسانده شود  :

یکم – به نظر برخی از دوستان ، گویا این نبشته ها بیش از حد متعارف به درازا کشیده است ، ضمن احترام کامل به نظریه ایشان ، توضیحاً به عرض می رساند اینکه : هنگام بیان تاریخچه تعلیم و تربیه منطقه داوود نیاز بود که نگاهی گرچند گذرا به اوضاع گذشته معارف جاغوری داشته باشیم . از آن جای که نظام معارف یک پدیده ای کاملاً نوظهور در سراسر کشور به شمار می رفت ، لازم بود که همة زمینه ها و پیش زمینه های آن ، ارچند بصورت گذرا مورد بررسی قرار گیرد .

دوم – بعضی از دوستان بر ناقص بودند این نوشته ها ایراد دارند که مثلاً چرا نام فلان شخص ، از قلم افتاده است ؟ و یا چرا فلان شخصیت را با پسوند ((خان)) نیاورده اید و… !  به قول مشهور : (( دست ما کوتاه و خرما بر نخیل )) دوری از منطقه ، نبود منابع مکتوب ، رحلت بسیاری از بزرگان منطقه و… باعث شده که این نوشتار به زعم برخی ها اندکی ناقص از آب درآید . ولی دوستان و قومای گلم نیک میدانند که در گام نخست نه  نگارنده و نه هیچ قلم بدست دیگر نمی توانند ادعای کامل بودن دستمایه ای خویش را داشته باشند ، در گام بعدی طوریکه در جریان هستید تا کنون هیچ کسی پیش از این دست به چنین اقدامی نزده و این اولین بار است که وقایع از این دست با این خامه ناقص قلمی می شود ! به نظر بنده فرصت های بسیار ارزشمندی را تا کنون با رحلت بزرگان منطقه ازدست داده ایم و هرگاه بیش از این غفلت کنیم همین اطلاعات اندک از گذشته منطقه را نیز از دست خواهیم داد . 

سوم – نگارش این دوره (عصربازسازی) برای نگارنده چندان آسان نیست ، زیرا ناگزیر باید برخی از خاطراتم را مرور کنم ، در واقع بیان تاریخچه عصر رستاخیز معارف در داوود بطور ناگسستنی با هشت سال از بهترین ایام عمر نگارنده گره خورده است ! درحقیقت ؛ بخشی از بازسازی و یادآوری بهترین خاطرات در ارزشمندترین روزهای زندگی نگارنده که به قول معروف ((بینی اش را سیاه نموده نام اش را آهنگر )) گذاشته بود و به گفته ای شاگردان مکتب شده بود ((معلم صائب ! )) .  سخت تر از آن جهت که ناگزیر باید از زحمات و فداکاری های مرحوم ابوی و کاکای شهیدم انجنیر خرّم  نیز ، یادآوری نمایم ، که ممکن است این مسأله برای برخی ها ایجاد سؤ تفاهم کرده و بر نگارنده خُرده گیری کنند که گویا ، خاطرات خانوادگی ام را نگارش نموده و… بجای تاریخچه مکتب داوود ، به نشر می سپاریم ! .

با وجود این ؛ مردم متدین منطقه ، قطعاً زحمات ما را در آن شرایط به خوبی بیاد دارند ! عملکرد دسته جمعی و  بویژه کارکرد مرحوم ابوی در آن زمان بقدری پررنگ بود که مهمترین دلیل مخالفین راه اندازی مکتب ، این بود که ((حاجی خرّمی مکتب شخصی و خانوادگی)) ساخته و… ! در نهایت ، به جرأت می توان گفت : در آن شرایط اگر کمک و همکاری مرحوم استاد خرّمی در پرداخت معاش معلمین ، خریداری زمین بصورت شخصی ، ساخت تعمیر ( ساختمان ) مکتب و… نبود ، به یقین مکتب داوود حد اقل به این زودی ها ، پا نگرفته و احیای مجدد نمی شد ! .

بنابراین ؛ بنده ناگزیرم تمام وقایع را آن گونه که اتفاق افتاده بیان کنم گرچه ممکن است به مذاق برخی ها خوش نیاید و امید که عذر تقصیر را کریمانه پیشاپیش پذیرفته و با بزرگواری چنین اجازه ای را به نگارنده عنایت نمایید .

چهارم : با سقوط نظام معارف در جاغوری بار دیگر پرچمداران سوادآموزی به میدان آمده و خالیگاه ناشی از نبود نظام تعلیم و تربیه را به نحوی پر کردند ! در این دوران شاهد ظهور بسیاری از مدارس جدید دینی و رونق گیری بی اندازه ای این مدارس و نیز مکتب خانه ها در قریه ها و آغیل ها هستیم ، تقریباً هر عالم و استاد در علوم دین در مناطق مختلف جاغوری خود شان دست به فعالیت زده و با ساخت یا تعمیر مدرسه ی زمینه ی تحصیلات عالی طلاب علوم دینی را فراهم کردند و ملا امام های هر بیله در آموزش و یاددهی حداقل سواد به کودکان دختر و پسر بیله ای مربوطه شان همت مضاعف به خرج داده و با تلاش خستگی ناپذیر کریمانه اندوخته های علمی شان را نثار شاگردان شان کردند  ! .  

تردیدی نیست که هرگاه در این عصر تلاش این پرچمداران سوادآموزی نبود ، به یقین نسل های متوالی از فرزندان سال های نخست جهاد از نعمت سواد بی بهره مانده و همین سواد ابتدائی و غیر کلا