امروز همایش غزنی شناسی در کابل سالن فرهنگ و اطلاعات برگزار شد. ابتدا  آقای فلاح قاری بین‌المللی قرآن کریم با تلاوت آیات کلام الله مجید محفل را منور ساخت. سپس دبیر محترم مجمع حجه الاسلام والمسلمین حاج اقای محمدی ضمن خیر مقدم و خوش آمد گویی مطالبی در باره پروژه غزنی شناسی ایراد نمود که به گوشه ای از آن اشاره می‌شود:
جایگاه بلند و برجسته دینی و تاریخی روحانیّت در جوامع اسلامی به عنوان مربیّان معارف معنوی و مصلحان اجتماعی، همواره، خصوصاً در شرایط حسّاس، مسئولیت‌های بزرگی را متوجه آنان نموده و این قشر را همیشه پیشاهنگ تحولات اجتماعی قرار داده است.
روحانیّت افغانستان درگذشته با شناخت از جایگاه و رسالت علمی، فرهنگی و اجتماعی خویش، نقش اصلی و بنیادینی در توسعه دانش، رُشد فکری، بیداری عمومی، استحکام فرهنگ دینی و ملی، و ارزش‌های اخلاقی داشته است. بدون شک در عصر حاضر نیز، شرایط پیچیده و حساس سیاسی و فرهنگی کشور، کاملاً مقتضی این است که علما بیش از پیش رسالت دینی و اجتماعی خود را درک نموده و وظایفشان را مطابق با مقتضیات روز به صورت سازمان یافته، روشمند، آن هم در عرصه­های گسترده­تر، با کارایی بهتر و شیوه­های مدرن­تر احیا و تداوم دهد.

     علما و طلاب جاغوری به عنوان بخشی از جامعه روحانیّت افغانستان، در راستای اصول و وظایف دینی و ملی خویش، یک نهاد علمی و فرهنگیِ را با ساختار منسجم و منضبط، تحت عنوان «مجمع فرهنگی علما و طلاب جاغوری» تأسیس و پایه گذاری نموده است. این تشکل که عمدتاً ماهیّت دینی و اسلامی دارد، اعضا و ریاست آن از میان طلاب فاضل و نواندیش با انتخابات آزاد برگزیده می­شود و از نظر اصول، نهادی است مستقل و غیر وابسته به نهادهای دولتی و گرایش‌های سیاسی و حزبی خاص و تنها برخاسته از اراده و خواست جمعی علما، و در پی مسئولیت‌ها و وظایف طلبگی و اجتماعی خود می­باشد. این نهاد در سال 1384 شکل گرفت و در سال 1390 در وزارت عدلیه رسماً ثبت و راجستر گردید. مهم‌ترین اهداف این تشکّل تبلیغ علمی و سیستماتیک معارف اسلامی، پاسخگویی به شبهات فکری و دینی، حضور در مراکز علمی و فرهنگی، تنویر و تجهیز افکار عمومی، حفظ و ارتقای فرهنگ دینی و اجتماعی و تجلیل از مناسبت‌های ملی و مذهبی از طریق تدویر سمینارها و گردهمایی‌هاست که درتمامی موارد می­کوشد با حفظ احترام به احکام و قوانین نافذ کشور انجام گیرد.

     این مجمع با اعتقاد و التزام به انسجام و وحدت ملی و هم‌سویی با همه روحانیّت کشور و اجتناب از قوم و منطقه گرایی و با الهام از آموزه‌های همه شمول اسلامی، اخوت و تعامل خویش را با تمام سازمان‌های علمی، انجمن‌های فرهنگی سراسر کشور، ابراز داشته و همچنان صمیمانه ابراز می­دارد و منطقه جاغوری صرفاً به عنوان اُولویّت و بستر اول در عرصه­های فعالیت برگزیده شده است.       مجمع علما و طلاب از آغاز تأسیس تا حال ده­ها همایش و صدها مقاله و چندین کتاب در موضوعات مختلف و مورد نیاز روز ارائه داده است. برگزاری کلاس‌های آموزشی احکام و معارف اسلامی، تدویر سلسله همایش‌ها و سمینارهایی تحت عناوین عالمان دینی افغانستان، ره‌آوردها و راهبردها؛ دین و دین‌داری در عصر جدید؛ بررسی نظام تعلیم و تربیت افغانستان؛ و دین و زندگی از مهم‌ترین کارنامه علمی و پژوهشی مجمع است که سرانجام پس از بررسی مجدّدِ مقالات، هر یک از عناوین به صورت کتاب‌های وزین و ارزشمند تدوین و به چاپ رسیده و با آماده چاپ می­باشد.       طرح و اجرای تحقیقی با موضوع «غزنی شناسی»، کلان‌ترین پروژه علمی و پژوهشی است که مجمع علما و طلاب، آن را پس از اینکه غزنی2013، عنوانِ پایتخت فرهنگی جهان اسلام را کسب کرد، روی دست گرفت. این موضوع به دلیل تأثیر گذاری فوق العادة غزنویان بر فرهنگ و تمدن اسلامی وگسترش آن در اقصی نقاط جهان و توسعه سرزمین­های اسلامی که از دوران‌های با شکوه و طلایی تاریخ افغانستان و جهان به شمار می­آید و همچنین به خاطر آفریده شدن شاهکارهای علمی، ادبی و هنری در این دوره، مورد توجه بسیار جدی واحد علمی و پژوهشی مجمع قرار گرفت و از دو سال به این سو بیشترین تلاش و کوشش خود را روی آن متمرکز نمود.

      عظمت و شکوه غزنین عصر غزنویان گر چند برای برخی افسانه و خیال است و از کنار آن با بی­تفاوتی می­گذرد؛ اما بدون تردید این برهه تاریخی طلایی­ترین فراز تاریخ افغانستان و منطقه است، واقعیتی بوده است عینی و بی­مانند که ده‌ها اثر گران سنگ و بی­بدیل، شاهد و یادگار شکوه این دوره تمدّنی عظیم است. چنانچه در برخی از این آثار، گوشه‌هایی از عظمت و جلاء آن  با دقّت و چیره­دستی انعکاس یافته و نشان می­دهد که چگونه دانشمندان و فرهیختگان بنام درسایة توجهات ویژه غزنویانِ فرهنگ دوست و تمدن ساز جمع آمده و آثاری در نهایت دقت، پختگی و ظرافت نگارش نموده­اند، طوری که امروز هیچ اهل خردی نمی­توانند آن‌ ه ا را با مقیاس‌های مادّی و مالی مورد سنجش و ارزش گذاری قرار دهد.
 به راستی، کِی می­تواند برای آثار عصر غزنویان، با درهم و دینار قیمت مادّی تعیین کند؟ آثاری چون کلیله ودِمنة بهرامشاهی­که قرن‌ها کتاب آموزش سیاسی شاهان و شاهزادگان و وزیران بود، وکشف المَحجوب هُجوِیری که تا امروز عالی‌ترین متن ادبی و آموزشی عرفان و تصوّف است، تاریخ بیهقی که بهترین الگو برای تاریخ نویسی و تصویرگری به شمار می­آید، شاهنامه یا شاهکار اسطوره فردوسی، وحدیقه الحقیقه سنایی که شعر عرفانی فارسی را برای اولین بار بنیاد نهاد و بسیار آثاری از این قبیل که مجال ذکر آن‌ها نیست و چنانچه می­دانیم امروزه همه این آثار به خاطر ویژگی‌های منحصر به فرد علمی و ادبی که دارند، متن­های درسی دانشگاه‌ها قرار گرفته­اند و در واقع نشان از این است که دانشمندان و متفکران تا هنوز هم نیازمند سفره رنگین غزنویان فرهنگ دوست و خوشه چین خرمن عالمان آن دوره هستند.        به هر صورت این آثاری که به عنوان مثال ذکر شد، تمام مفاخر عصر غزنویان نیست. فتوحات حیرت انگیز و سلطه بی‌چون و چرا بر ایران، هند و آسیای میانه دیگر برگ‌های زرّین این دوره است که مجال باز کردن آن‌ها نیست و آنچه بیان گردید تنها بخش کمی از سرمایه­ها و ذخایر عظیم و ماندگار این سلسله و سرزمین کهن غزنین است که توسط شاعران خوش طبع، نویسندگان چیره­دست و عالمان توانا و با استفاده از زبان رایج محلی که بعدها و پس از پالایش به زبان دری موسوم شد و همچنین با درون مایه­های تعالیم آسمانی اسلام، خلق گردید و برای مردم افغانستان و جهان اسلام به میراث گذاشته شد.       مجمع علما با شناخت کامل از این عظمت وگسترة فرهنگ و تمدن غزنویان، تصویب سازمان آیسیسکو را که طی آن، غزنی2013 را در کنار مدینه منوره وکانو در نیجریه به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام مسمّی کرد، به فال نیک گرفت و از آن باتمام وجود استقبال­ کرد و این رویداد خجسته را فرصتی دانست مغتنم، که تا با مراجعه به گذشته و تورّق تاریخ و با بررسی زوایا و ابعاد گوناگون این تمدن بزرگ، به کشف اسرار و بیان رازهای فراز و فرود آن پردازد و اینکه چگونه بود روزگاری از غزنی جهان اداره می­شد ولی امروز جهان از اداره غزنی عاجز مانده­ است؟ و همچنین به این پرسش پاسخ درخور و روشن دهد که چگونه هزار سال پیش اندیشمندان غزنی با نگارش کتاب‌های ماندگار، فرهنگ و اندیشه تولید می­کردند و به مردم دنیا راه و رسم زندگی می­آموختند، ولی در عصر حاضر هم‌وطنانش به کتاب سوزی و علم ستیزی و تخریب تمدن روی آورده­اند؟ و خلاصه باید نشان داده شود که آن شوکت و شکوه و جلال از چه بود و این انحطاط از کجاست؟  و چه درس‌ها و عبرت‌هایی از آن می­توان گرفت؟        سرانجام این نهاد علمی و فکری با نیروهای متخصص و مسلکی خود، با همه کمبودها کاستی‌ها، توانسته است گردآوری ده‌ها مقاله علمی گام‌های نخستین را در این مسیر بردارد. این مقالات در سه بخش با عناوین: غزنین قبل از اسلام؛ غزنین در دوره اسلام؛ و غزنین در عصر حاضر تدوین و تنظیم و هرکدام در مجلد جداگانه آماده چاپ شده است. قابل ذکر است که اجرای این پروژه عظیم همچنان ادامه دارد و انتظار می­رود تا برگزاری مراسم اصلی جشنواره غزنی 2013  این کار با موفقیت به پایان رسیده و به طبع برسد. به دنبال آن پیام محترم معاون دوم ریاست جمهوری آقای خلیلی توسط داکترعباس بصیر ریست دفتر ایشان خوانده شد. ایشان ابتدا از طلاب جاغوری به خاطر برگزاری همایش غزنی شناسی تقدیر و تشکر نمود و از فعالان علمی خواست که آن‌ها نیز مسئولیت خود را در قبال مسایل علمی کشور به انجام رساند. وی در این پیام به گذشته تاریخی غزنی و شهر باستانی اشاره نموده و گفت: شهر غزنی چهرها و شخصیت‌های بزرگ علمی و فرهنگی و فقهی ادبی از قبل ابو ریحان و کساییی، سنایی و…در دامن خود پرورانده است. این شهر در طول تاریخ خواستگاه فرهنگ و عرفان بوده است. در بخشی از این پیام آمده است: انتخاب این شهر به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام به معنای تجلیل از فرهنگ و فکر و اندیشه این دیار است. یکی از مسایل که باید توجه قرار گیرد وضعیت نابسامان فرهنگی کنونی است و آن تند روی و افراط گری دینی و تحجرگرایی از سوی برخی از نحله های فکری است و بر اندیشمندان و عالمان و متفکران دینی است که جلو چنین افراط گری و تند روی‌ها را بگیرند. نام گذاری غزنی به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام از سوی سازمان کنفرانس اسلامی مسئولیت سنگینی را متوجه همه دست‌اندرکاران کشور در عرصه های می‌سازد و از مسئولین می‌خواهم که به مسئولیت خویش بیش از پیش توجه نموده و دین خود را در این خصوص ادا نمایند.

پیام ابراهیمی ریاست محترم ولوسی جرگه نیز توسط سید ابراهیم حجازی قرائت شد به دنبال آن آقای راشدی معاون وزارت فرهنگ و اطلاعات به ایراد سخن پرداخت. وی ضمن تشکر از مشارکت کنندگان از مجمع علما و طلاب جاغوری که بانی اصلی این همایش و تحقیق و تدقیق در باره تاریخ غزنی است تقدیر و تشکر نمود. وگفت: این یک فرصتی خوبی است بری غزنی  و افغانستان و تمدنی که دیروز در این کشور وجود داشته است. محققین باید به این سؤال پاسخ بگوید که کشوری که سه دهه از جنگ می‌گذرد اما چرا هنوز خیلی از کسانی که در این کشور زندگی می‌کند تصمیم بر آبا دانی آن ندارد. امروز خرسندیم که تعدادی از عالمان مسلکی کار تحقیقات را روی دست گرفته‌اند و سهمی در کار علمی گرفته و قدمی برداشته‌اند و گفت امروز رسانه‌ها که بخشی از آن‌ها در این محفل وجود دارد صدای شما را به گوش مردم و مسئولین می‌رسانند. وی از نمایندگان پارلمان خواست که برنامه بازسازی غزنی و پروسه غزنی شناسی را با تلاش و جدیت بیشتر دنبال نموده به آن اهمیت دهند و اظهار امیدواری نمود از فرصت‌های باقی مانده استفاده بهتر نموده کارهای اساسی‌تری در این زمینه انجام داده گردد که متأسفانه در افغانستان کارها به طور اساسی و خوب انجام نمی‌شود وزارت فرهنگ و اطلاعات متصدی و رهبری پروژه های علمی و کارهای نرم افزاری را دنبال می‌کند باید به وظیفه خود عمل نموده زمینه های بیشتری برای کارهای علمی و تحقیقی فراهم نماید. خانم شاه گل رضایی نماینده پارلمان یکی از کسانی بود که در همایش سخنرانی نمودند. وی با رویکرد انتقادی به کل مسئله غزنی و موضع گیرهای دولت پرداخت. وی گفت بی تفاوتی در قبال غزنی و تاریخ درخشان آن بی توجهی وبی تفاوتی درباره فرهنگ علم و دانش و ادب است. وی گفت در کشورهای جهان بیشترین سرمایه گذاری را در بخش مسایل فرهنگی و علمیشان دارند اما در کشور افغانستان در این باره دید خوبی نیست. وی گفت درد ما این است که در این کشور جایگاه علم هنر و ادب در مملکت جایگاه شایسته و بایسته ای ندارد. وی به چالش‌های موجود در باره غزنی به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام پرداخت و گفت در این باره ما دچار چالش‌های می‌باشیم: 1-  عدم برنامه ریزی دقیق در کشور افغانستان. ما شاهد سرمایه کلان و میلیاردها دالروسرازیرشدن آن در کشور هستیم. ما می تو انیستم با سرمایه گذاری اندک در این بخش زمینه جذب سرمایه گذاری کلان و خوبی را فراهم نماییم که به دلیل عدم برنامه این کار انجام نشد. 2-  توجه به غزنی در کشور تاکنون به عنوان بحث کلان ملی مطرح نبوده است، درحالی‌که غزنی به عنوان یکی از ولایت تاریخی و داشتن افتخارات گذشته تعریف کننده کل کشور است در خواست وکلای غزنی بودجه برای بازسازی غزنی از سوی دولت همواره با دید ولایتی نگاه می‌شود نه نگاه خاص. 3-  نبود ظرفیت‌های لازم در ادارات دولتی. ما شاهد بودیم که بخشی از بودجه های  موجود به دلیل نداشتن مدیریت خوب استفاده درست از این بودجه‌ها انجام نشده است. نبود پروژه بزرگ ثقافت اسلامی است جای که هنوز گام‌های اولیه برداشته نشده است وبوجود نیامده بزرگ و جای مناسب برای کارهای علمی و فرهنگی در غزنی است جای که نشانگر فرهنگ و ادب و گذشته تاریخ غزنی باشد وجود ندارد. 4-  عدم مسئولیت پذیری در کشور است که ادارات دولتی در قبال این خصوص مسئولیت پذیری شایسته و مناسبی تاکنون نداشته‌اند هر نهاد مسئولیت خود را به گردن نهاد دیگر می‌اندازد. وزارت مالیه از عدم تطبیق پروژه‌ها شکایت می‌کند و بهانه می‌نماید و در وزارت‌های دیگر می‌پرسیم بحث عدم تخصیص بودجه را از سوی وزارت مالیه بهانه می‌کند. مسئله بعدی این است که نماینده های مردم غزنی دنبال زیاده‌خواهی و زیاده‌طلبی  نیستند بلکه غزنی به دلیل اینکه نماد تاریخ کل کشور است و مسئله آبروی کل کشور مطرح است باید به این موضوع توجه جدی و خاص شود. 5-  مسئله بعدی امنیت  در این شهر است که متأسفانه نا امنی هر روز بیشتر می‌گردد در اخیر باید به این نکته توجه نماییم که ما فرصتی زیادی تا 2013نداریم لذا از وکلای محترم پارلمان و مسئولین می‌خواهیم که در فرصت باقی مانده حد اعظم توان خود را در باره غزنی به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام داشته باشند. سخنرانی بعدی : داکتر سجادی وکیل  و ریس موسسه عالی خاتم‌النبیین. وی گفت نام گذاری غزنی به عنوان پای تخت فرهنگی جهان اسلام از نقش تمدن غزنی در جهان و به خصوص در جهان اسلام حکایت می‌کند. وی در بخشی از سخنان خود گفت: می‌توانستیم از فرصت به وجود آمده خوب استفاده نماییم ما می تو انیستم به جای خشونت و انتحار، علم و دانایی و دانش به جوانان آموزش بدهیم.اما سؤال این است که آیا ما از این فرصت استفاده کرده‌ایم. وی در بخشی از سخنانش گفت: تاکنون هیچ گاه مسئله ثقافت بزرگ غزنی به عنوان مسئله ملی برخورد نشده است. مسئله که می‌تواند اهداف سیاست و تعاملات فرهنگی و اجتماعی این سرزمین با اقوام و ما با دیگران مطرح باشد.  غزنی به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام نگاه نشده است. در دنیای مدرن امروزی جنگ فرهنگ‌ها مطرح است ملتی پیروز است که فرهنگ غنی و قوی داشته باشد.  ما تاکنون جهان  و حتی جهان اسلام را متقاعد نتوانسته ایم که انتحار و افراط گرایی نه با دین این مردم سازگاری دارد و نه با فرهنگ این مردم سازگاری دارد. وی به عدم اجرایی پروژه های مختلف در این مدت چند سال اشاره کرد و اینکه وقتی تاکنون در این زمان و فرصت طولانی کار صورت نگرفته چطور در مدت چند ماه آینده می‌شود برنامه‌ها اجرایی گردد. پیشنهادات: 1-  ما فرصتی کوتاهی داریم با توجه به چالش‌های موجود به مسئولیت‌های اجرای و … اعمال فشار شود.  2-  وزارت فرهنگ کلتور مغز متفکر مدیریت پروسه غزنی است که باید مسایل مربوط به غزنی این مرکز ثقافت اسلامی را مدیریت نماید و گذارش چند مرمت و بازسازی کافی نیست. هماهنگی میان وزارت‌های مختلف به عهده وزارت فرهنگ و کلتور می‌باشد. 3-  از بانیان و… خواهشمندیم که چشم به دولت نگذارید بی] ]>